"Twórcą haiku jest Matsuo Bashō. W Japonii okresu Edo komponowanie poezji należało do rozrywek osób wykształconych, dlatego także Bashō komponował wiersze w najpopularniejszym wówczas stylu haikai na spotkaniach towarzyskich oraz notował wierszem wrażenia w swoim dzienniku. Wers wyjściowy haikai no renga – żartobliwej pieśni wiązanej jest najważniejszą częścią utworu, ponieważ określa jego tematykę i nastrój. Proces kompozycji wyglądał następująco:
układano hokku o liczbie sylab: 5 + 7 + 5 (pisanych w jednej linijce)
odpowiedzią na to było waki (dosł. kolejny wers) o liczbie sylab 7 + 7 (również w jednej linijce)
w powyższy sposób powstawała pierwsza zwrotka
analogicznie komponowano kolejne zwrotki.
Haiku jest związane z filozofią zen, która w sztuce zakłada operowanie paradoksem, subtelność, estetyczny minimalizm i wyzbycie się własnego ja. Najlepsze haiku często świadomie nie pozwalają na jakąkolwiek konkretną interpretację, a jednak pozostawiają w odbiorcy ulotne, refleksyjne odczucie, które chciał przekazać poeta."
oto przykłady haiku samego Bashō (1691)
Kutabirete
yado karu koro ya
fuji no hana
Tłumaczenie brzmi :
Kiedy znużony
szukam noclegu – w zmroku
kwiaty wistarii
###
Sabishisa ya
hana no atari no
asunaro
Tłumaczenie:
Oto samotność
wśród ukwieconych wiśni
cyprys wyniosły