Zapraszamy do głosowania na Wiersz Miesiąca II/24

Rozpoczynamy anonimowo konkurs - opowiadanie w temacie: "Zasłyszane opowieści"

Rozpoczynamy anonimowo konkurs- DRABBLE - w temacie "Telefon"

Bajki na (wieczystą) dobranoc

Nie tylko dla dzieci...


Moderator: Redakcja

ODPOWIEDZ
Awatar użytkownika
Cristtimm
Autor/ka wielce zasłużony/a
Posty: 593
Rejestracja: 02 listopada 2011, 13:31
Lokalizacja: Boston - już nie ;)
Złotych Pietruch: 2
Brązowych Pietruch: 1
Najlepsza proza: 6
Najciekawsza publicystyka: 1

Bajki na (wieczystą) dobranoc

Post autor: Cristtimm »

Opowiedz mi bajkę tatusiu.
Mamo, a bajka na dobranoc?
Kto z nas rodziców nie słyszał tych słów?

Bajki to rytuał, tradycja i budowanie więzi na całe życie - do tego stwierdzenia nie trzeba być wielkim odkrywcą. Wymyślamy je, opowiadamy, czytamy, oglądamy, niektóre znamy na pamięć. "Jaś i Małgosia", "Kopciuszek", "Tomcio Paluch", "Śpiąca Królewna" i wiele, wiele innych. Klasyka Andersena, Perraulta, wierszowane cudeńka Brzechwy i Tuwima, no i oczywiście bajki braci Grimm.
Na opowieściach tych ostatnich wychowały się pokolenia. Czy aby na pewno? Czy bajki jakie znamy to faktycznie oryginalne teksty Jacoba i Wilhelma Grimm'ów?
Pozwolę sobie wspomnieć słów kilka o tym, w jaki sposób doszło do powstania tego zbioru baśni.
Po klęsce Prus pod Jeną powstał pomysł, aby podbudować morale narodu poprzez spisanie opowieści i bajań ludowych. Podjęli się tego bracia Grimm, jednak wszystko na to wskazuje, że nie zbierali ich sami, odwiedzając i wysłuchując bajarzy i bajarki, lecz robili to poprzez wynajętych współpracowników (głównie kobiety). Dlatego nie wiadomo ile w tym oryginalnych opowieści, a ile zostało dodane przez przekazujących. Część tekstów spisana została ze starych ksiąg, a bracia przeredagowali je na własną modłę. I tu też trudno dociec na ile, gdyż sami zniszczyli własne archiwum. A zmieniali dużo, ze względów politycznych jak też "względów politycznych".
Pierwsza edycja baśni ukazała się w 1812 roku, potem przez pięćdziesiąt lat każde nowe wydanie było przez Grimmów cenzurowane.
Próbę rekonstrukcji oryginalnych opowieści podjął się germanista, profesor Jack Zipes w książce "The Original Folk and Fairy Tales of the Brothers Grimm: The Complete First Edition".
Ja tutaj przytoczę kilka nieznanych perełek oraz takie, które zna każde dziecko.
"Jak dzieci bawiły się w rzeź" mało kto zna i chyba dobrze - to opowieść o rodzeństwie, zabawiającym się w rzeźnika. Jeden z braci zabija drugiego, który udaje prosiaka. Gdy zbrodnię odkrywa matka własnoręcznie karze syna... wbijając małemu mordercy sztylet w serce. W tym czasie niedopilnowane trzecie dziecię topi się w kąpieli. Zrozpaczona kobieta popełnia samobójstwo przez powieszenie się. Po pewnym czasie wraca ojciec i gdy odkrywa dramat z rozpaczy umiera.
Niewiele "lepsza" jest pierwotna wersja bajki o Czerwonym Kapturku, w którym nie ma ani czerwonego kaptura, ani gajowego. Jest za to kilka innych wątków. Początek bajki dość zbieżny do dzisiejszego ale dalej...
" Wilk obrał drugą drogę i jako pierwszy dotarł do domu babci. Zabił ją, jej krew wlał do butelki, a kawałki ciała pokrojone w plastry umieścił na półmisku. Następnie przebrał się w babciną nocną koszulę, położył się w łóżku i czekał."
Gdy dziewczynka dotarła do domku babci przebrany zwierz wita ją serdecznie i zachęca do napicia się wina i spróbowania plasterków mięsa leżących w spiżarni. Nieświadomy Czerwony Kapturek zgadza się i raczy się makabrycznym poczęstunkiem. Jakby tego było mało, wilk zaprasza ją do łóżka.
" - Wtedy wilk rzekł: Rozbierz się i połóż się ze mną.

  • Gdzie mam położyć fartuszek?
  • Wrzuć go do ognia, nie będzie ci już więcej potrzebny.
    Zdejmując ubrania – gorsecik, spódnicę, halkę i pończochy – dziewczynka zadawała to samo pytanie, a wilk za każdym razem odpowiadał: – wrzuć to do ognia, nie będzie ci już potrzebne."
    Dalej jest jeszcze gorzej. Dziewczynka kładzie się do łóżka, wilk ją pożera i... to już koniec bajki. Nikt jej nie ratuje, nikt dziecka nie szuka.
    Złe macochy jako klasyczne postacie, występujące w wielu bajkach, jak na przykład w "Śnieżce" czy "Jasiu i Małgosi". Zdaniem profesora Zipesa w oryginalnych wersjach były biologicznymi matkami głównych bohaterów, jednak w wyniku cenzury zostały zamienione na macochy.
    W jednej z odkurzonych przez Zipesa baśni "Dzieci czasu głodu", matka jest chora psychicznie i bardzo osłabiona. Mówi córkom, że musi je zabić i zjeść, by przeżyć.
    W "Jasiu i Małgosi" pierwotnie nie zła macocha lecz "kochający" rodzice prowadzą dzieci do lasu, by zwyczajnie pozbyć się w czasie głodu nieproduktywnych gąb do wyżywienia. W tej wersji nie czarownica, a żona diabła knuje plan zabicia rodzeństwa i nie w piecu lecz na koziołku do cięcia drewna. Tam mają się dzieci podłożyć pod topór i wykrwawić na śmierć. Na szczęście wykazują się one ogromnym sprytem i proszą wiedźmę, aby pokazała im, jak dostać się na koziołka. Podrzynają jej gardło i uciekają.
    Kto nie zna disney'owskiej produkcji - "Kopciuszek". Ta baśń ma jednak wiele osobliwych wariantów. W jednym z nich bohaterka zostaje służącą po ucieczce od własnego ojca, który pragnął ją poślubić i dać upust kazirodczym żądzom. W innej - siostry namawiane przez matkę ucinają sobie nożem pięty i palce u stóp, by zmieścić je w szklanym trzewiczku. Małe gołąbki powiadamiają księcia, że na buciku znajduje się krew. Odrzuca on obie kandydatury, by odkryć, że prawdziwą właścicielką butów jest Kopciuszek. Siostry dochodzą do wniosku, że skoro żadna nie może być żoną księcia, to warto wyciągnąć zysk z bycia jego szwagierką. Wybierają się na wesele, lecz tam czeka na nie ponura niespodzianka. W ramach kary "potulne gołąbki" wydziobują im oczy. W innej wersji jest jeszcze gorzej:
    "Zła macocha próbuje wepchnąć Kopciuszka do pieca, ale przez pomyłkę zabija w ogniu własną córkę".
    Na koniec jeszcze jedna bajka "Mogiłka", którą przytoczę bo krótka (choć uprzedzam drastyczna):
    "Było sobie niegdyś uparte dziecko, a nie robiło nic, czego chciałaby matka. Dlatego nie miał w nim Bóg upodobania, zesłał nań chorobę i żaden lekarz nie umiał mu pomóc. Wnet leżało na łożu śmierci. Gdy opuszczono je do grobu i przykryto ziemią, nagle wyłoniła się z niej rączka i sięgała w górę, a przysypywanie jej świeżą ziemią nic nie dawało. Rączka ciągle wychodziła na wierzch. Matka musiała tedy podejść do grobu i chłostać rączkę rózgą, a gdy to uczyniła, rączka schowała się i dziecko odnalazło swój pokój pod ziemią."
    Zdaniem wielu psychologów nie powinno się pozbawiać dzieci możliwości konfrontacji ze strachem i złem w baśniach, które mają funkcję terapeutyczną i pomagają uporać się z prawdziwymi, życiowymi lękami.
    No tak... Być może jest w tym sporo racji lecz przyznam się, że sama zaczynam się bać.

Cytaty za: ciekawostkihistoryczne.pl
tekst bajki "Mogiłka" za grimmstories.com

Awatar użytkownika
Antonella
Autor/ka wielce zasłużony/a
Posty: 6478
Rejestracja: 06 października 2010, 09:42
Lokalizacja: z daleka
Złotych Pietruch: 12
Srebrnych Pietruch: 11
Brązowych Pietruch: 9
Tematyczny Konkurs na Wiersz: 4
Kryształowych Dyń: 1
Wierszy miesiąca: 6
Limerykowy Król: 5
Fraszkowy Król: 2

Post autor: Antonella »

Bardzo ciekawe wiadomości i przyznaję się, że nie wiedziałam o Grimowych makabreskach.

Też wolę bajki tradycyjne, gdzie zawsze zwycięża dobro :)

Kiedyś traktowałem ludzi dobrze. Teraz - z wzajemnością.

Anthony Hopkins

Awatar użytkownika
EwaL
Autor/ka wielce zasłużony/a
Posty: 1863
Rejestracja: 13 grudnia 2011, 09:25
Lokalizacja: Świętokrzyskie
Złotych Pietruch: 1
Brązowych Pietruch: 1
Kryształowych Dyń: 1
Wierszy miesiąca: 3
Najlepsza proza: 4

Post autor: EwaL »

No bardzo to ciekawe. Nie znałam tych rewelacji.

***

"Pukam do drzwi kamienia."

***
Awatar użytkownika
Gelsomina
Autor/ka z pewnym stażem...
Posty: 5844
Rejestracja: 17 lipca 2014, 01:15
Lokalizacja: Łódź
Złotych Pietruch: 2
Srebrnych Pietruch: 4
Brązowych Pietruch: 1
Tematyczny Konkurs na Wiersz: 2
Kryształowych Dyń: 1
Honorowych Dyń: 1
Wierszy miesiąca: 9
Najlepsza proza: 0

Post autor: Gelsomina »

Przeczytałam z wielkim zainteresowaniem. Makabryczne opowieści snuli bracia. Ostatnią, którą przytoczyłaś "Mogiłka", znam. Nie pamiętam, gdzie ją przeczytałam, ale to było dawno, jednak utkwiła mi mocno w pamięci rączka wystająca z grobu...
Mój syn długo przeżywał bajkę Andersena "Czerwone trzewiczki", którą czytała dzieciom, wychowawczyni w szkole. Ogólnie nie lubi bajek tego autora. Za dużo w nich smutku i nie tylko.
Pozdrawiam.

Jeżeli coś jest dla ciebie bardzo trudne, nie sądź, że to jest niemożliwe dla człowieka w ogóle. Owszem, miej to przekonanie, że co jest możliwe dla człowieka i zwykłe, to i dla ciebie jest możliwe do osiągnięcia.

Marek Aureliusz
Awatar użytkownika
Cristtimm
Autor/ka wielce zasłużony/a
Posty: 593
Rejestracja: 02 listopada 2011, 13:31
Lokalizacja: Boston - już nie ;)
Złotych Pietruch: 2
Brązowych Pietruch: 1
Najlepsza proza: 6
Najciekawsza publicystyka: 1

Post autor: Cristtimm »

Dzisiaj wielu "jajogłowych" zamartwia się problemami typu, czy Kubuś P. jest odpowiednio odziany lub czy niejaki Twinki W. poprawny moralnie. Przegięcie w drugą stronę.
Jednak analizując bajki, które opisałam powyżej lub inne, równie niejednoznaczne zastanawiam się, jakie to wydarzenia musiały być kanwą dla tych opowieści?
Dodam jeszcze, że w pierwotnej wersji "Śpiąca królewna" również jawi się jako podstawa dla niejednego paragrafu. Otóż królewna po ukłuciu zatrutym wrzecionem zapada w sen. Zjawia się książę i bynajmniej nie poprzestaje na pocałunku. Królewna rodzi mu dwoje dzieci (w odpowiednich odstępach czasowych) i gdy jedno z nich wygłodniałe szuka tego, czego dzieciątko na ogół szuka u mamy, czyli pożywienia, zaczyna ssać jej palec. Nieświadomie wyciąga z niej truciznę i budzi mamę do życia. Niby happy end, prawda? Tyle, że zapomniałam nadmienić, iż opowieści wspominają, że książę juz był żonaty.

:D

Pozdrawiam bajkowo :D

Awatar użytkownika
Dany
Administrator
Posty: 19640
Rejestracja: 21 kwietnia 2011, 16:54
Lokalizacja: Poznań
Złotych Pietruch: 4
Srebrnych Pietruch: 9
Brązowych Pietruch: 11
Kryształowych Dyń: 1
Wierszy miesiąca: 24

Post autor: Dany »

Włosy stanęły mi dęba, po przeczytaniu tych makabrycznych opowieści.

ObrazekOczekujesz komentarza do swojego utworu - inni także oczekują tego od Ciebie.

Awatar użytkownika
Cristtimm
Autor/ka wielce zasłużony/a
Posty: 593
Rejestracja: 02 listopada 2011, 13:31
Lokalizacja: Boston - już nie ;)
Złotych Pietruch: 2
Brązowych Pietruch: 1
Najlepsza proza: 6
Najciekawsza publicystyka: 1

Post autor: Cristtimm »

Ech, widać kiedyś dzieci jakieś bardziej odporne psychicznie. :D ;)

tomek
Autor/ka zasłużony/a
Posty: 1438
Rejestracja: 04 kwietnia 2008, 21:23
Lokalizacja: stołeczne miasto Poznań
Wierszy miesiąca: 1

Post autor: tomek »

bo inne bajki były dla chłopców a inne dla dziewczynek, co nie znaczy, że mniej drastyczne

„demokracja nie ma nic wspólnego z wolnością. Jest to łagodny wariant komunizmu”

Awatar użytkownika
Cristtimm
Autor/ka wielce zasłużony/a
Posty: 593
Rejestracja: 02 listopada 2011, 13:31
Lokalizacja: Boston - już nie ;)
Złotych Pietruch: 2
Brązowych Pietruch: 1
Najlepsza proza: 6
Najciekawsza publicystyka: 1

Post autor: Cristtimm »

A do jakiej kategorii zaliczasz "Czerwonego kapturka"? ;)

tomek
Autor/ka zasłużony/a
Posty: 1438
Rejestracja: 04 kwietnia 2008, 21:23
Lokalizacja: stołeczne miasto Poznań
Wierszy miesiąca: 1

Post autor: tomek »

w tej pierwotnej wersji to raczej dla dziewczynek

„demokracja nie ma nic wspólnego z wolnością. Jest to łagodny wariant komunizmu”

Awatar użytkownika
Cristtimm
Autor/ka wielce zasłużony/a
Posty: 593
Rejestracja: 02 listopada 2011, 13:31
Lokalizacja: Boston - już nie ;)
Złotych Pietruch: 2
Brązowych Pietruch: 1
Najlepsza proza: 6
Najciekawsza publicystyka: 1

Post autor: Cristtimm »

W pierwotnej wersji to raczej wcale nie dla dzieci. :D

Lailach
Emeryt/ka
Posty: 1333
Rejestracja: 20 kwietnia 2012, 17:14
Lokalizacja: Polska
Srebrnych Pietruch: 1
Wierszy miesiąca: 6

Post autor: Lailach »

Tak, baśnie braci Grimm to były straszliwe baśnie. Myślę, że zostały przerobione na pożytek dzieciom. Ale patrzcie. Na przykład "Dziewczynka z zapałkami". Niby bajka/baśń dla dzieci a też straszna. Według mnie to są opowieści raczej dla dorosłych.

wychodzę z sercem, wracam z kacem

Awatar użytkownika
elafel
Młodszy administrator
Posty: 18138
Rejestracja: 16 listopada 2007, 20:56
Lokalizacja: Poznań
Złotych Pietruch: 15
Srebrnych Pietruch: 17
Brązowych Pietruch: 21
Tematyczny Konkurs na Wiersz: 2
Kryształowych Dyń: 3
Wierszy miesiąca: 15
Najlepsza proza: 7
Najciekawsza publicystyka: 1

Post autor: elafel »

Zdecydowanie wolę wersję o dobrym zakończeniu. Dla mnie bajka powinna być miła, a nie makabryczna, bo wtedy to nie bajka. Takie moje zdanie, ale widać ja jakaś dziwna jestem, bo nie wyobrażam sobie, żebym mogła opowiedzieć makabryczne bajki dzieciom i wnukowi.

Za Wikipedią "Bajka – krótki utwór literacki zawierający morał (pouczenie), często jest wierszowany, czasem żartobliwy.
Baśń (często mylona z bajką, krótkim wierszowanym utworem) – jeden z fantastycznych gatunków epickich, zazwyczaj niewielkich rozmiarów, odwołujący się zwykle do folkloru.
Cechy baśni (między innymi) to - Schemat kompozycyjny oparty jest na tryumfie dobra nad złem."

Z tego co przedstawiłaś bracia Grimm nie pisali baśni, a okrutne, makabryczne historie. Cieszę się, że je poprawiono.

Ela

Awatar użytkownika
Cristtimm
Autor/ka wielce zasłużony/a
Posty: 593
Rejestracja: 02 listopada 2011, 13:31
Lokalizacja: Boston - już nie ;)
Złotych Pietruch: 2
Brązowych Pietruch: 1
Najlepsza proza: 6
Najciekawsza publicystyka: 1

Post autor: Cristtimm »

Baju baj ;)
Tyle, że wszystkow skazuje na to, że bracia Grimm wcale nie wymyślili tych bajek.

Lailach, - masz racje, to raczej bajka dla dorosłych z ogromnym marginesem psychologicznym.

Pozdrawiam :)

ODPOWIEDZ