3 listopada przypada 14. rocznica powstania portalu Piszemy. Jestem tutaj od roku, może ciut dłużej, a koleżanka Ibel od miesiąca, mimo to postanowiłyśmy stanąć w szranki i wziąć udział w zabawie, którą zaproponowała Dany. Temat prowizorycznie do przeskoczenia, a w rzeczywistości to, co wydaje się łatwe, bywa najtrudniejsze.
Jak wiadomo, listopad jest miesiącem duchów, zjaw i nadprzyrodzonych zjawisk. W każdym kraju istnieje tradycja straszenia dzieci duchami i zmorami – ale tak na wesoło. My natomiast postanowiłyśmy o istnieniu duchów przekonać się osobiście. Bo żeby cokolwiek napisać, należy zmierzyć się z tym naocznie.
Chcąc stworzyć odpowiedni klimat i nastrój, umówiłyśmy się z Ibel w muzeum lubuskim Spichlerz (XVIII-wieczny szachulcowy magazyn zbożowy, usytuowany na lewym brzegu Warty). Obecnie jest to jeden z cenniejszych zabytków Gorzowa Wielkopolskiego. Muzeum powstało w 1763 roku na miejscu reduty broniącej przeprawy mostowej. Znajdują się tam nieużytkowane piwnice, które miałyśmy w planie odwiedzić.
Los nam sprzyjał – 2 listopada w muzeum zorganizowano wernisaż Barbary L., gorzowskiej malarki. Temat wystawy: „Duch Białej Damy”. Przy okazji postanowiono wypożyczyć obraz Białej Damy z Kórnika, która tym samym stała się honorowym gościem w Spichlerzu.
Biała Dama, jak wszyscy wiemy, jest duchem z obrazu Teofili z Działoszyńskich z zamku Kórnik. Zastanawiałyśmy się, w jaki sposób władze Gorzowa zdołały wypożyczyć Białą Damę, wszak w Kórnickim zamku była zadomowiona od wieków i nikt nigdy nie śmiał ruszyć jej z tego miejsca. Okazało się, że wszystko jest możliwe.
Wernisaż zaplanowano na 2 listopada na godzinę 19. Liczba miejsc była ograniczona, ale udało nam się zdobyć bilety. Było chłodniej niż zwykle – zachmurzone niebo, wilgotne powietrze. Nawet trochę zmarzłyśmy, przed dotarciem na miejsce. Wcale się nie dziwię. Ubrałyśmy się jak do teatru: w skromne eleganckie sukienki i czółenka, do tego szal na ramionach, jak przystało damom i dla zasady wachlarz, oczywiście papierowy (dwieście lat temu taki numer by nie przeszedł).
Część oficjalna ze wszystkimi przemowami nie trwała długo. Ukradkiem zerkałam na szwedzki stół. Przemarzłam i pomyślałam, że filiżanka gorącej herbaty rozgrzałaby od środka.
Okazało się, że panie, które przybyły na wystawę, swoimi kreacjami nie odbiegały od wyglądu Damy na obrazie, chociaż nikt nie mógł jej dorównać. Każda w strojnej sukni z osiemnastego wieku. Przez moment miałam wrażenie, że znalazłam się w innej epoce.
Kobiety z wysokimi fryzurami zalotnie zerkały na panów, którzy ubrani w historyczne stroje dumnie przechadzali się po sali, trzymając w dłoniach puchary z czerwonym trunkiem. W trakcie wernisażu można było porozmawiać z artystką o jej malarstwie i planach na przyszłość. Ktoś podał nam kielich wina. Sączyłyśmy je, jak przystało na damy i wodziłyśmy wzrokiem po scenografii. Charakterystyczne postacie, ich kostiumy, rekwizyty, dekoracja – wszystko wyglądało jak oprawa widowiska teatralnego.
Jakaś siła podświadomie kierowała nas ku drzwiom, które prowadziły do piwnicy Spichlerza. Wyszłyśmy niezauważone. Kręte wąskie schody wiodły do mrocznej komnaty, ukrytej za drewnianymi drzwiami obitymi blachą z ornamentem głowy konia. W snach schodzenie w dół ze schodów, oznacza cofanie się do przeszłości, i tak właśnie to odczuwałam. Obserwując zatroskaną minę koleżanki, udawałam jednak odważną.
Tuż za drzwiami, które przy otwieraniu zaskrzypiały cichutko, aż dreszcz przeszedł nam po ciele, panował klimatyczny półmrok. Lewy róg pomieszczenia oświetlał blady płomień lampy olejnej, w kształcie muszli. Wydobywał się z niej zapach mdlącej wanilii. Z drugiej strony rozbrzmiewał cichutki dźwięk wiolonczeli. O dziwo, nikt na niej nie grał – smyczek sam wykonywał posuwiste ruchy.
Pośrodku mały stolik kawowy z ozdobnymi nogami, a przy nim delektowali się naparem szatana Biała Dama i tajemniczy rycerz, który zjawił się w piwnicznej komnacie na koniu.
Nad ich głowami powiewał muślin, utkany z pajęczych sieci – misterne dzieło. Cała otoczka tego miejsca sprawiła, że nie mogłyśmy się ruszyć. Miałyśmy wrażenie, że wrosłyśmy w posadzkę i na zawsze zostaniemy tu jako gapiące się mumie.
Z głębi dochodziły odgłosy ciężkich kroków i stłumiony szyderczy śmiech przemieszany ze szlochem. Kosmate pajęczyce wielkości dyni błyskawicznie splatały sieci. „Duchy!” – pomyślałam i zamarłam ze strachu.
Skorzystałyśmy z zamieszania, jakie powstało na piętrze, gdy jeden z gości zauważył brak Damy na obrazie. Czym prędzej wybiegłyśmy z piwnicznej komnaty na piętro, gdzie w najlepszym porządku trwał wernisaż Barbary L. Pani Basia z pasją omawiała kolejno każdy obraz. Zwieńczeniem wystawy był obraz Białej Damy. Artystka wytłumaczyła, dlaczego burmistrz Kórnika nie zgodził się na wypożyczenie swojej Damy do Gorzowa, po czym zaprosiła wszystkich na poczęstunek.
Stałyśmy obie jak wryte nieopodal cudnego obrazu. Dziwnym trafem goście nie przypominali ludzi z osiemnastego wieku. Mężczyźni byli ubrani współcześnie, kobiety również. Tylko my, wystrojone jak do teatru, degustowałyśmy czerwone wino podane przez kierownika imprezy. Zerknęłam na obraz Białej Damy. Uśmiechała się do nas z góry i puściła oko. Nie wiem, czy to nasza wybujała wyobraźnia, czy raczej ten dzień sprawił, że znalazłyśmy się przez chwilę w świecie duchów.
